LEEFWERELD WEEFWERELD

Landschap vanuit mondiaal perspectief

Op 29 november organiseerde de provincie Antwerpen een ‘Mondiale Landschapsdag’ in het Provinciehuis, bestemd voor provinciale medewerkers en partners. Hoe kunnen we het cultureel en natuurlijk erfgoed beter beschermen? Welke rol spelen inwoners, het middenveld en kansengroepen hierin?

Mondiaal Beleid, dienst Duurzaam Milieu- en Natuurbeleid en andere provinciale spelers sloegen de handen in elkaar en zochten het antwoord op deze en andere boeiende vragen.

Via de Mondiale Landschapsdag keken we over muren én grenzen heen naar thema’s waarbij een grensoverschrijdende aanpak van groot belang is: klimaat, natuur en duurzame landschapsontwikkeling. Deze aspecten bestaan niet geïsoleerd binnen onze provinciegrenzen, maar zijn wereldwijd verbonden met elkaar.

Deelnemer Denis Wauters, expert buiteninfrastructuur van DLOG:

“Ondanks grote verschillen, zat er ook een rode draad in de voorgestelde projecten: je kan ze niet los zien van factoren buiten de projectgrenzen. Een project of dossier kadert in een groter geheel. Het werd me duidelijk dat ook ons Provinciaal Groen een puzzelstukje is binnen het mondiaal landschap. Het wordt met het oog op de toekomst beheerd en onderhouden en het draagt bij aan een divers ecosysteem met rijke fauna en flora.”

Uitbouw van het eerste publieke park in Guatemala

Sinds vele jaren steunt de provincie Antwerpen de duurzame ontwikkeling van de zuidoostelijke regio van Guatemala. Dit in samenwerking met de lokale partnerorganisatie Cooperativa El Recuerdo. Tijdens de Mondiale Landschapsdag presenteerde coördinator Geert Vanheusden het pilootproject: ‘Coöperatief beheer van cultureel en natuurlijk erfgoed in het natuurpark T-21 in San Pedro Pinula van de regio Jalapa’. T-21 is het identiteitsnummer van Jalapa, en benadrukt het belang van de lokale eigenheid en identiteit in duurzame ontwikkeling.

Geert Vanheusden:

"In 2019 kocht El Recuerdo een landgoed aan van 10 ha in de rand van het dorpscentrum. We wilden de relatie tussen mens en natuur verduurzamen en lokale besturen motiveren om meer te investeren in publieke groene ruimten. De uitbouw van het eerste publieke park is uniek omdat er in Guatemala geen openbare parken zijn en dus ook geen ervaring in parkbeheer. Een van de eerste acties was het uitbouwen van een eigen boomkwekerij om zo het park te herbebossen met lokale boom- en plantsoorten. Het doel? Het natuurlijk erfgoed in stand houden en een openluchtmuseum creëren voor scholen. Daarnaast is er aandacht voor sport en recreatie om lokaal toerisme aan te trekken en de uitbating van het park financieel duurzaam te maken. Er zijn workshops rond ambacht en landbouw gebaseerd op lokale fauna en flora. Het park wordt zo een plaats waar jongeren en natuur samenkomen en samen spelen en leren, met een langdurige impact op het mentale en vitale welzijn van de bevolking.”

Iedereen betrekken

De deelname van kansengroepen aan acties voor het klimaat is zeer belangrijk, vindt Geert. “De deelname van vrouwen in leidersrollen koppelt milieuzorg aan gendergelijkheid. De deelname van jongeren in milieubehoud remt de migratie omdat het jongeren raakt in hun zelfbeschouwing en hen mogelijkheden biedt voor tewerkstelling. Participatie geeft jongeren en vrouwen de kans te klimmen op de sociale ladder in een veld dat traditioneel beheerst wordt door volwassen mannen. De deelname van inheemse volken bevordert hun rechten op behoud van het natuurlijk erfgoed. Het regioproject ondersteunt deze kansengroepen met vorming en middelen om zo de ecologische voetafdruk en sociale ongelijkheid te verminderen. Via sensibiliseringsacties op school worden jaarlijks duizenden studenten bereikt.”

Deelnemer Linde Roels, diensthoofd SOE:

“De provincieraadszaal werd een verbindend forum waarbij de sprekers met hun enthousiaste praktijkverhalen de temperatuur een paar graden deden stijgen. Het universele van impact creëren, de mens raken om ergens met het landschap te geraken, vooral dat blijft mij bij.”

Expertise delen over muren en grenzen heen

Zowel in het globale Zuiden als op het eigen grondgebied bevinden zich provinciale werkingen met waardevolle ervaring. Het is dan ook een meerwaarde om van mekaar te leren en kennis uit te wisselen. En dit over grenzen, diensten en beleidsdomeinen heen. Dit levert immers de beste realisaties op. Bovendien sluit deze werkwijze perfect aan bij de kern van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s), namelijk ‘wereldwijde verbondenheid’. De provincie Antwerpen hecht veel belang aan het realiseren van de SDG’s. En via de Mondiale Landschapsdag dragen we sterk bij aan SDG 15 ‘Leven op het Land’.

Deelnemer Jan Seynaeve, bosgroepcoördinator Zuiderkempen:

“Door uitwisseling met andere culturen leer je andere denkpatronen en brillen kennen die enorm verrijkend zijn. Geert leerde me met zijn project in Guatemala het belang van een integrale aanpak. Werken in een samenleving waarin de jeugd ervan droomt om te emigreren, lokale besturen onder druk staan van corruptie en geweld en het klimaat steeds onvoorspelbaarder wordt, is geen sinecure. Elke dag er het beste van maken en probleem per probleem aanpakken zonder hierbij te klagen, inspirerend toch?”