FREQUENTLY GIVEN ANSWER
Wat is het verschil tussen PFAS en PFOS?
Het antwoord van de provincie
PFAS staat voor poly- en perfluoralkylstoffen. Het is een verzamelnaam voor meer dan 6000 door de mens vervaardigde chemische stoffen. Ook PFOS (perfluoroctaansulfonzuur) behoort tot de grote PFAS-familie. PFOS en PFOA (perfluoroctaanzuur) zijn tot op vandaag de best gekende en bestudeerde PFAS-componenten. Daarom worden ‘PFOS’ en ‘PFAS’ vaak door elkaar gebruikt.
PFAS zijn haast onverwoestbaar
Dit is dankzij de bijzonder sterke chemische verbinding tussen fluor en koolstof. PFAS zijn vuil-, water- en vetafstotend. Daarom worden ze gebruikt in talrijke industriële toepassingen en consumentenproducten waar we dagelijks mee in aanraking komen. Zo kan je PFAS terugvinden in antikleefpannen, kartonnen drinkbekers, pizzadozen, sprays om schoenen en kledij waterafstotend te maken, regenjassen en tenten, paraplu’s, vuilafstotende coatings voor tapijten, zetels en textiel, verf, brandblusapparaten ….
PFAS breken moeilijk af
Hierdoor kunnen ze lange tijd in de bodem, de lucht of het grondwater blijven. Op die manier kunnen ook voeding (groenten, eieren …) en drinkwater vervuild raken. De stoffen kunnen dan in ons lichaam terechtkomen en zich opstapelen. Dit is zorgwekkend omdat PFAS schadelijke effecten kunnen hebben op de gezondheid. Sommige PFAS verhogen het risico op schade aan de lever, op een verhoogde cholesterol of een verminderde afweer van ons lichaam. Voor vele PFAS zijn de gezondheidseffecten nog niet in kaart gebracht.
Hoe zit het met de PFAS-concentratie rond 3M?
Rond de 3M-fabriek, een belangrijke producent van PFAS in Zwijndrecht, is er sinds de Oosterweelwerken grote bezorgdheid over de vervuiling van de omgeving met PFAS. Om gepaste maatregelen te kunnen nemen die de volksgezondheid beschermen, wordt de situatie rond de 3M-fabriek in kaart gebracht. Hiervoor zijn verschillende initiatieven opgestart in Zwijndrecht en de omliggende gemeenten. Zo worden sinds juni 2021 PFAS-concentraties gemeten in bodem- en waterstalen rond de 3M-fabriek. Vandaag worden PFAS ook in de (binnen- en buiten)lucht gemeten. Om een beter zicht te krijgen op de mate waarin de omwonenden blootgesteld zijn, nam de provincie in de zomer van 2021 bij 796 omwonenden bloedstalen. Sinds 19 april 2022 kunnen bewoners binnen de 5 km rond de 3M-fabriek in Zwijndrecht zich aanmelden voor een tweede grootschalig bloedonderzoek naar PFAS. Er loopt ook een humane-biomonitoringstudie bij jongeren om na te gaan hoe zij worden blootgesteld aan PFAS en wat dat doet met hun gezondheid.
Wat wordt er met die informatie gedaan?
De overheid en andere actoren gaan hiermee aan de slag om een gericht, evidence-informed beleid uit te werken, waaronder een evaluatie en eventuele aanpassing van de zogenaamde ‘no regret’-maatregelen. Dit zijn adviezen aan de bevolking in een vervuild PFAS-gebied om de blootstelling te verminderen.
Deel dit artikel