Ontdek het eerste circulaire kantoorgebouw in België
En volg het leertraject ‘Circulair bouwen’
© Compagnie fotografie
Wat houdt de actie in?
Om gebouwen klaar te maken voor de toekomst, zetten we in op circulair bouwen. Zo zijn gebouwen ook makkelijk aanpasbaar en flexibeler in te zetten.
Met ’t Centrum tonen we dit in de praktijk. Het is een schoolvoorbeeld van de manier waarop je als bouwheer kunt inspelen op veranderende ecologische, ruimtelijke en functionele inzichten. We ontwierpen het gebouw zo dat we het later gemakkelijk kunnen aanpassen, zonder veel extra energie of nieuwe materialen. Het ontwerp, de materialen, technieken en verbindingen zijn erop voorzien dat we het gebouw volledig uit elkaar kunnen halen. Hierdoor kunnen deze in de toekomst makkelijk aan toekomstige behoeften voldoen.
Waarom deze actie?
De traditionele bouw houdt weinig tot geen rekening met de toekomst van het gebouw en de gebruikte materialen. Circulair bouwen gaat anders te werk. Hierbij probeer je bij de verschillende stappen en aspecten van het bouwproces zoveel mogelijk in te zetten op circulariteit. Zie figuur 'De zeven pijlers van circulair bouwen' van Kamp C.
Als provincie willen we zelf het goede voorbeeld geven. We willen niet alleen meedenken over circulair bouwen, maar ook zelf experimenteren en praktijkkennis opdoen. Daarom kiezen we zoveel mogelijk voor klimaatneutrale en –veilige gebouwen en terreinen.
Via pilootprojecten als het circulaire kantoorgebouw ’t Centrum proberen we zowel de bouwsector als de bouwheren zoals lokale besturen, te informeren, sensibiliseren en engageren om nog efficiënter in te zetten op duurzaam, circulair bouwen.
Onder welke doelstelling vind je je actie terug op Plan Vandaag?
- Onze organisatie is klimaatneutraal en klimaatveilig.
- Het klimaatbewustzijn groeit bij iedereen.
- We versterken de open ruimte als klimaatbuffer.
- Onze stads- en dorpskernen zijn klimaatneutraal en klimaatveilig.
- Onze energie is maximaal lokaal en hernieuwbaar.
- Onze mobiliteit is gezond met minder CO₂-uitstoot.
- Onze economie is klimaatneutraal en klimaatveilig georganiseerd..
Hoe heb je de actie gerealiseerd?
Van eerste idee tot eindresultaat, nam de realisatie van ’t Centrum 4 jaar in beslag.
Op 12 juni 2018 gingen we van start met een stakeholdersoverleg. Hier werden het proces en de ambities voor het circulair gebouw voorgesteld en afgetoetst.
Tussen juni en november 2018 organiseerden we 5 masterclasses voor de bouwsector. Met tal van inspirerende sprekers en cases, workshops en opdrachten gingen we dieper in op alle aspecten van circulair bouwen.
Begin 2019 volgde het circulair aanbestedingstraject ter voorbereiding van de bouw van het eerste circulaire kantoorgebouw van België: ’t Centrum. Hierbij probeerden we zoveel mogelijk de zeven pijlers van circulair bouwen te integreren. Zie figuur 'De zeven pijlers van circulair bouwen' van Kamp C
De zeven pijlers van circulair bouwen
Na een dialoogronde en de selectiefase ging Kamp C begin 2020 samen met het winnende consortium aan de slag. Samen optimaliseerden we het ontwerp. Om te eindigen met de keuze van de inrichting.
Dit intensief voortraject zorgde ervoor dat het volledige bouwproces zelf maar één jaar in beslag nam. We startten in mei 2021 met de bouwwerken en in mei 2022 werd het gebouw officieel geopend en in gebruik genomen. Met een weldoordacht circulair ontwerp en een bewuste keuze van materialen, technieken en innovatieve bedrijfsmodellen moet het nu een katalysator worden voor circulair bouwen in Vlaanderen en daarbuiten.
Wil je meer weten? Lees dan zeker de blog die we maakten tijdens de uitvoering.
Kom je graag zelf, met jouw collega’s en/of inwoners, een kijkje nemen? Boek dan zeker een rondleiding.
Wat heb je al bereikt?
De levenscyclusanalyse (LCA)-analyse van ’t Centrum toont aan dat de milieu-impact van het gebouw zeer laag is. Het bespaart ten opzichte van traditionele gebouwen van gelijkaardige omvang circa 800 ton CO₂ (te vergelijken met de captatie van circa 70 hectare of 100 voetbalvelden bos).
Welke tip wil je nog meegeven?
“Bekijk circulair bouwen niet als een zoveelste verplichting of obstakel in de transitie naar een duurzame samenleving. Maar als een manier om je patrimonium klaar te maken voor de toekomst. Dit door in te zetten op compactheid, aanpasbaarheid, demonteerbaarheid en efficiënt (her)gebruik van hernieuwbare grondstoffen.”
An De Vriendt, architect-adviseur bij Kamp C
Wat nu?
Met de bouw van ‘t Centrum heeft Kamp C heel wat ervaring en kennis opgedaan rond circulair bouwen. Die willen we delen met de gemeenten en steden in onze provincie. We willen lokale besturen inspireren en ondersteunen om hier zelf mee aan de slag te gaan binnen hun eigen patrimonium.
We staan klaar met een uitgebreid leertraject ‘Circulair Bouwen’1 voor lokale besturen. Naast inspirerende sprekers, getuigenissen, voorbeeldcases en praktische hulpmiddelen, zijn er ook rondleidingen in ’t Centrum. Lokale besturen krijgen dan ook de kans om het nieuwste pilootproject op de site te bezoeken, Exploded View Beyond Building.
Wanneer?
Markeer alvast 3 maart, 22 maart en 20 april in je agenda en schrijf je in voor dit superinteressante leertraject.
Wie zijn jullie?
Als architect-adviseur zet ik, An De Vriendt, samen met alle medewerkers van Kamp C en provincie Antwerpen volop in op ‘Circulair Bouwen’ en de voorbeeldrol die Kamp C hierin opneemt.
Samen met de andere medewerkers, draag ik vooral bij aan de inhoudelijke opvolging en kennisdeling. De ondersteunende medewerkers zijn dan weer onmisbaar op gebied van communicatie, praktische organisatie, educatief aanbod en logistieke ondersteuning. ‘Circulair Bouwen’ wordt zo door de hele organisatie gedragen en is deel gaan uitmaken van het DNA van Kamp C.
De realisatie van ’t Centrum is uiteraard ook te danken aan de goede samenwerking met het bouwconsortium1.
1. Het bouwconsortium Kamp Circulair bestaat uit 7 partners: Beneens, TEN, Streng-th, Muurtuin en Ecoschelp, West Architectuur, Tenerga en VITO.
© Compagnie fotografie
WAT IS PLAN VANDAAG?
Met meer dan 200 klimaatacties werkt de provincie aan een leefbare en klimaatveilige toekomst. Alle acties samen vormen een ambitieus klimaatplan om de klimaatdoelstellingen van 2030 te behalen: Plan Vandaag. Of ook: plan vandaag voor het veilige klimaat van morgen.
Meer weten? Bekijk alle acties op www.planvandaag.be.
Met het klimaatplan 'Plan Vandaag' maken we werk van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen. We vertalen SDG 13 ‘Neem dringend actie om de klimaatverandering en haar impact te bestrijden’ in concreet beleid.
