STERRENRUBRIEK
Landschapslogica in de Vallei van de Grote Nete
Een recensie van Steffen Nijhuis
Prof. dr. ing. Steffen Nijhuis is hoofd van de sectie Landschapsarchitectuur en hoogleraar Landscape-based Urbanism aan de Technische Universiteit Delft (Nederland). Hij schreef een recensie over de onlangs uitgebrachte landschapsbiografie over de Vallei van de Grote Nete.
Waarover gaat de publicatie?
Landschapsbiografie en -visie Vallei van de Grote Nete vertelt het verhaal van de ontwikkeling, het herstel en de toekomst van de Grote Netevallei in de provincie Antwerpen. De publicatie brengt de geschiedenis van het landschap in beeld en gebruikt die kennis als basis voor een toekomstgerichte visie. Ze beschrijft hoe natuurlijke processen en menselijk gebruik het landschap door de eeuwen heen hebben gevormd, als een gelaagd palimpsest waarin elke periode haar sporen heeft nagelaten.
De visie vertaalt dat begrip van het verleden naar richtinggevende principes voor een klimaatbestendige, biodiverse en (be)leefbare vallei waarin natuur, erfgoed en mens in balans zijn. De kracht van de publicatie ligt in de verbinding tussen begrijpen en verbeelden: ze koppelt kennis van de geschiedenis aan een toekomstgerichte blik en laat zien hoe landschapslogica – het landschap begrijpen om er beter mee te kunnen werken – kan leiden tot duurzame, gedragen ontwikkeling.
Welk beeld, paragraaf of hoofdstuk heeft jou het meest aangesproken?
Wat mij vooral aanspreekt, is de manier waarop inzicht, verbeelding en actiegerichtheid samenkomen. De publicatie combineert kaarten, foto’s en korte teksten tot een helder en krachtig verhaal. Vooral de tijdsreeksen maken het landschap voelbaar als een levend systeem dat voortdurend in verandering is.
Kennis wordt niet gepresenteerd als doel op zich, maar als bruikbare basis voor handelen. De publicatie laat zien hoe inzicht in de geschiedenis en werking van het landschap kan worden vertaald naar ontwerpprincipes, beleidskeuzes en concrete acties. Dat sluit aan bij mijn manier van denken in termen van landschapslogica: het landschap begrijpen als een systeem waarin natuurlijke, sociale en culturele processen samenkomen, en van daaruit ontwerpen met natuur, mensen en geschiedenis. Zo wordt zichtbaar hoe verleden, heden en toekomst samen richting geven aan duurzame ontwikkeling.
Wat vond je van de publicatie?
De Landschapsbiografie en -visie Vallei van de Grote Nete is meer dan een beschrijving van een gebied; het is een uitnodiging om het landschap echt te begrijpen én ermee aan de slag te gaan. De publicatie laat zien hoe kennis van landschappelijke systemen en natuurlijke, culturele en historische processen kunnen worden omgezet in concrete ontwerpprincipes en handelingsperspectieven.
Ik waardeer vooral de sterke verbinding tussen wetenschap en ontwerp. Kennis wordt gebruikt als vertrekpunt voor visie, strategie en ontwerp, met inspirerende voorbeelden die van toepassing zijn in planning en beheer. Daarbij biedt de publicatie waardevolle handvatten voor het herstellen, beschermen en benutten van landschappelijke systemen en landschappelijk erfgoed: historische structuren, natuurlijke patronen en culturele lagen worden niet bevroren, maar ingezet als bouwstenen voor klimaatadaptatie, biodiversiteit en nieuwe ruimtelijke kwaliteit.
Ook vormt de publicatie een uitstekende basis voor een participatief en co-creatief proces, waarin bewoners, beleidsmakers, boeren en natuurbeschermers samenwerken aan toekomstgerichte oplossingen. Samen ontwerpen wordt een middel om kennis om te zetten in actie – landschappelijk logisch en maatschappelijk gedragen.
De publicatie toont overtuigend dat kennis pas echt waarde krijgt als ze wordt gebruikt om te handelen, te verbinden en samen te bouwen aan een veerkrachtig landschap.
Waarom zouden andere beleidsmakers deze publicatie moeten lezen?
Deze publicatie biedt waardevolle inzichten in hoe landschappelijk denken kan bijdragen aan actuele uitdagingen zoals klimaatadaptatie, waterveiligheid, biodiversiteit en leefkwaliteit. Ze laat zien hoe inzicht in het landschap kan leiden tot beter beleid en ontwerp, met ruimte voor natuur, cultuur en mens. Beleidsmakers vinden er inspiratie en concrete handvatten om vanuit de logica van het landschap te werken aan een duurzame, aantrekkelijke en samenhangende leefomgeving.
Hoeveel sterren geef je de publicatie?
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️ — vijf sterren.
Over de uitgevers
Dit boek werd gemaakt onder de vleugels van de provincie Antwerpen. Het is het resultaat van een mooie samenwerking tussen verschillende partners die allen een belangrijke rol spelen in het koesteren van de Vallei van de Grote Nete. Zonder verbinding tussen landschapssystemen, mensen en geschiedenis is een landschapsbiografie niet mogelijk.
Benieuwd naar deze unieke parel?
Het boek kan je gratis digitaal downloaden via www.degrotenete.be. Binnenkort kan je ook je eigen fysiek exemplaar van de publicatie via deze website aankopen.
