DIT MOET JE WETEN
Zo maak je stedelijke parken afvalvrij én toekomstgericht: 5 slimme inzichten
Afval hoort niet thuis in het park. Maar hoe maak je van een publieke groene ruimte een écht afvalvrije plek? Het inspiratieboek Zero Waste Urban Parks helpt je op weg met slimme oplossingen, inspirerende voorbeelden en praktische tools. Van herbruikbare bekers tot circulaire events en composthoeken: dit boek toont hoe je met kleine én grote ingrepen duurzame verandering in gang zet. Provinciaal groendomein Vrijbroekpark werkte 2,5 jaar lang samen met vier Europese parken en drie expertenorganisaties aan het project Zero Waste Urban Parks (medegefinancierd door Europese Unie). Via internationale uitwisselingen leerden de partners van elkaars aanpak. Al die inzichten zijn nu gebundeld in een praktische gids voor andere steden en parken die zelf aan de slag willen met zero waste. Laat je inspireren door deze 5 inzichten uit het inspiratieboek.
Van afvalprobleem naar circulaire kans
Afvalvrij betekent niet: alles netjes in de juiste bakjes recycleren. Het gaat veel verder dan dat. Slimmer omgaan met materialen, hergebruik stimuleren en – bovenal – afval vermijden. Het boek laat ook zien hoe je afval anders kunt benaderen: niet als probleem, maar als grondstof. Je vindt er concrete maatregelen, inclusief de kosten én de verwachte effecten. Een treffend voorbeeld: ‘composteerbare’ wegwerpbekers blijven wegwerp. Ze worden namelijk zelden effectief gecomposteerd. Wie verzamelt ze? Waar gebeurt de compostering? Zonder antwoorden blijven zelfs deze composteerbare wegwerpbekers gewoon afval.
Betrek je medewerkers en parkgebruikers
Zero waste begint intern. Betrek eerst je eigen personeel en leg uit waarom het belangrijk is: minder afval betekent minder kosten én minder werk, dus meer budget en tijd voor leuke en andere waardevolle taken. Wil je écht verandering, dan moeten ook de parkgebruikers mee in het verhaal stappen. Co-creatie met bezoekers en buurtbewoners zorgt voor betrokkenheid én blijvende gedragsverandering. In het inspitatieboek ontdek je hoe workshops, testopstellingen en kleine experimenten leiden tot betere keuzes en meer draagvlak.
Gedragsverandering begint subtiel
Zero waste vraagt niet alleen om infrastructuur, maar ook om inzicht in menselijk gedrag. Via nudging – kleine duwtjes in de goede richting – stimuleer je ander gedrag zonder te verplichten. Denk aan duidelijke bewegwijzering, slimme afvalpunten en visuele cues. Een concreet voorbeeld: plaats aantrekkelijke, herbruikbare drinkwaterfonteinen met duidelijke pictogrammen op verschillende plaatsen in het park. Daardoor kiezen bezoekers er eerder voor hun waterfles te hervullen dan een plastic flesje te kopen.
Laat je inspireren door goede praktijken
Het boek bundelt inspirerende voorbeelden uit binnen- en buitenland: van herbruikbare bekersystemen en circulaire parkbars tot compostprojecten en repair cafés. Zo ontdek je wat werkt, welke valkuilen je kunt vermijden en welke budgetten je nodig hebt. Er zijn tips voor elk niveau, inclusief enkele quick wins. Bovendien is het boek leuk geïllustreerd, gebruiksvriendelijk en vlot leesbaar. Daar vind je ook praktische fiches, speciaal ontworpen om je eigen zero-waste initiatieven uit te werken en te implementeren.
Begin klein, maar denk groots
Je hoeft niet ineens het hele park afvalvrij te maken. Begin met een kleinschalige actie, meet het effect en bouw stap voor stap verder. Het inspiratieboek moedigt aan tot experimenteren, leren en bijsturen. Zo groeit je park duurzaam mee. Daarnaast vind je er ideeën voor het opstellen van een lange termijn zero-waste plan én argumenten om collega’s en beslissingsmakers te overtuigen.
Meer weten?
Justina Sapolaite
Vrijwilligerscoördinator Vrijbroekpark
Deel dit artikel