Van provinciale droogtestrategie naar concrete acties
Wat houdt de actie in?
De voorbije twee zomers toonden wat de klimaatverandering voor ons in petto heeft. Lange periodes van droogte, en extreme neerslag. Om onze provincie hier weerbaar tegen te maken, maken we werk van een klimaatveilig watersysteem. Samen met experten uit verschillende diensten stelden we in 2021 een provinciale visie op rond water en droogte: de droogtestrategie. Die telt acht krachtlijnen om werk te maken van een klimaatveilig watersysteem, uitgaand van onze eigen interne expertise en bevoegdheden. Ons actieplan maakt alles concreter en implementeert de krachtlijnen bij nieuwe investeringen en ontwikkelingen binnen het provinciebestuur. Bij de herontwikkeling van provinciale domeinen maken we bv. een masterplan water op om de wateruitdagingen integraal te benaderen. Daarnaast zijn verschillende concrete acties gestart waarvan we op korte en middellange termijn resultaat verwachten. Zij worden begin volgend jaar voor het eerst tussentijds geëvalueerd.
Waarom deze actie?
De dienst Integraal Waterbeleid beheert 2.400 km onbevaarbare waterlopen 2e categorie in onze provincie. Als waterbeheerder zijn we wettelijk verplicht om deze waterlopen in goede toestand te houden, zowel op vlak van waterkwaliteit als -kwantiteit. Tijdens de droge zomers van 2017-2019 vielen verschillende waterlopen droog en haalden we de doelstellingen niet. Er waren noodmaatregelen zoals een onttrekkingsverbod nodig om de waterlopen te beschermen tegen droogte. En er werd een droogte- en hemelwatercoördinator aangeworven, dat ben ik (lacht), om de onttrekkingsverboden op onbevaarbare waterlopen beter te coördineren.
De voorbije zomers leerden we dat er meer nodig was dan onttrekkingsverboden om het probleem op te lossen. Een grondige omslag van het watersysteem is nodig. Het hele watersysteem moet omgevormd worden, van de kleinste gracht tot grootste rivier. We moeten water tijdens de natte periodes langer vasthouden, zodat het beschikbaar blijft tijdens droge periodes. Dit kan door water meer te laten infiltreren en langer vast te houden in de haarvaten van het systeem.
Onder welke doelstelling vind je je actie terug op Plan Vandaag?
- Onze organisatie is klimaatneutraal en klimaatveilig
- Het klimaatbewustzijn groeit bij iedereen
- We versterken de open ruimte als klimaatbuffer
- Onze stads- en dorpskernen zijn klimaatneutraal en klimaatveilig
- Onze energie is maximaal lokaal en hernieuwbaar
- Onze mobiliteit is gezond met minder CO₂-uitstoot
- Onze economie is klimaatneutraal en klimaatveilig georganiseerd
Hoe wil je de actie realiseren?
Als waterloopbeheerder heeft de provincie veel expertise over de waterlopen. Maar wie de waterlopen wil beschermen tegen droogte, moet verder durven kijken dan de beekvallei zelf. Zo infiltreert het water bijvoorbeeld in de hoger gelegen heuvelruggen. Deze infiltratiegebieden voeden het grondwater en voorzien zo onrechtstreeks de beken van water. In de praktijk zijn de infiltratiegebieden vaak te veel verhard, waardoor infiltratie moeilijk is. Daarom werken we samen met de diensten die betrokken zijn bij het afleveren van omgevingsvergunningen, gebiedsgerichte werking en ruimtelijke planning. Samen met hen voeren we acties uit die de verhardingsgraad in de infiltratiegebieden verlaagt.
Bovenstaand voorbeeld maakt duidelijk dat de omvorming van het watersysteem naar een klimaatveilig watersysteem de expertise en bevoegdheden van één enkele dienst overstijgt. Samenwerking en kennisuitwisseling is extra belangrijk om de droogtestrategie uit te voeren.
Wat heb je al bereikt?
Het afgelopen jaar realiseerden we al een aantal acties van de droogtestrategie. Zo werkt er sinds september 2021 een adviseur bodem en water bij de dienst Landbouw. Ze ondersteunt landbouwers bij het aanleggen van waterbuffers of het nemen van waterbesparende maatregelen. Maar al onze andere acties zijn ook broodnodig willen we onze droogtestrategie realiseren
Welke tip of advies wil je nog meegeven?
“Wil je als lokaal bestuur aan de slag tegen de droogte? Betrek dan de volledige organisatie bij de opmaak van je hemelwater- en droogteplan. Droogte tegengaan vraagt om een integrale aanpak. Je moet immers rekening houden met het hele watersysteem.”
Wie ben jij?
Ik ben Kris Huijskens, 37 jaar, en ik werk al twee jaar als droogte- en hemelwatercoördinator voor provincie Antwerpen. Bij mijn aanwerving was ik de eerste droogtecoördinator in Vlaanderen. Tijdens droogteperiodes coördineer ik de geldende onttrekkingsverboden op de onbevaarbare waterlopen in de provincie Antwerpen. Samen met verschillende betrokken diensten voer ik de provinciale droogtestrategie uit.
WAT IS PLAN VANDAAG
Met meer dan 200 klimaatacties werkt de provincie aan een leefbare en klimaatveilige toekomst. Alle acties samen vormen een ambitieus klimaatplan om de klimaatdoelstellingen van 2030 te halen: Plan Vandaag. Of ook: plan vandaag, voor het veilige klimaat van morgen.
Meer weten? Bekijk alle acties op www.planvandaag.be.
Met het klimaatplan 'Plan Vandaag' maken we werk van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen. We vertalen SDG 13 ‘Neem dringend actie om de klimaatverandering en haar impact te bestrijden’ in concreet beleid.
Deel dit artikel